W dniu 12 listopada odbyła się w szkole uroczystość odsłonięcia Tablicy Pamiątkowej poświęconej 72 Absolwentom szkoły pomordowanym w Katyniu w roku 1940.

W uroczystości udział wzięło wielu znamienitych gości na czele z Wiceprezesem Rady Ministrów, Ministrem Obrony Narodowej Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem oraz Prezydentem Miasta Krakowa Aleksandrem Miszalskim – obaj panowie to absolwenci naszego Liceum. Obecni byli także: Małopolski Kurator Oświaty dr Gabriela Olszowska, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pan Lech Parell, reprezentująca Wojewodę Małopolskiego Dyrektor Generalny Urzędu Wojewódzkiego Lucyna Gajda, Dyrektor Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Filip Musiał, Prezes Federacji Rodzin Katyńskich dr Izabella Sariusz-Skąpska, Prezes Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich Jacek Wawszczak, Pełnomocnik Wojewody Małopolskiego ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Marcin Tatara, Reprezentujący Dowódcę 2 Korpusu Polskiego Generał Brygady Piotr Waniek, kapelan organizacji kombatanckich i niepodległościowych w tym Związku Sybiraków, Rodzin Ofiar Katynia o. Jerzy Pająk, Przewodnicząca Komisji Edukacji Rady Miasta Krakowa dr Anna Bałdyga, Przewodniczący Rady i Zarządu Dzielnicy I Stare Miasto w Krakowie Jan Hoffman, były wieloletni dyrektor szkoły pan Marek Stępski oraz przedstawiciele wojska i uczelni krakowskich. Społeczność szkolna reprezentowana była przez przedstawicieli Rady Rodziców, grona pedagogicznego, pracowników szkoły, uczniów oraz naszych absolwentów.

Uroczystość prowadził dr Marcin Spórna, wieloletni nauczyciel historii w II LO, pasjonat dokumentowania losów absolwentów naszej szkoły – pomysłodawca tablicy oraz człowiek, który poświęcił kilka lat swojego życia na badania źródłowe, czego efektem była identyfikacja ofiar zbrodni katyńskiej – absolwentów naszego Liceum.

Dyrektor Wioletta Nogaj przywitała uczestników uroczystości dziękując wszystkim za przybycie, podziękowała dr. Marcinowi Spórnie za inicjatywę oraz wykonane prace oraz krakowskiemu oddziałowi Instytutu Pamięci Narodowej za ufundowanie Tablicy Pamiątkowej.

Jestem głęboko przekonana, że tablica, którą za chwilę odsłonimy będzie dla naszej szkolnej społeczności widocznym symbolem łączącym historię i teraźniejszość. Będzie inspiracją dla młodzieży, ale także swoistą przestrogą. Przestrogą przed zaniedbywaniem dobra wspólnego, szczególnie w obliczu zagrożenia i zła, które tak wyraźnie objawiło się za naszymi wschodnimi granicami. Pamiętajmy o historii, o naszych bohaterach, ale także uczmy się i wyciągajmy wnioski. Także po to, aby przyszłe pokolenia nie musiały odsłaniać podobnych tablic – powiedziała dyrektor Wioletta Nogaj.

Odsłonięcie tablicy ofiar katyńskich, absolwentów naszej szkoły to dla mnie wyjątkowy moment. Do tej pamięci o nich jesteśmy zobowiązani i do niej jesteśmy powołani. (…) Chcę podziękować wszystkim, którzy przypominają o tamtych wydarzeniach i o Katyniu. Ta pamięć jest nam potrzebna, bo to jest pamięć przestrogi. (…) Pamięci o Katyniu nie kultywujemy, by rozdrapywać rany, nie jest też to pamięć nienawistna. (…) Liczymy, że przyjdzie dzień, w którym będziemy mogli złożyć wieńce na grobach katyńskich i pochylić przed nimi głowy w miejscach, w których stracili życie. Ta tablica jest jednak dowodem na to, że kolejne pokolenia pamiętają o naszej historii i kochają Polskę – podkreślił w swoim wystąpieniu Wicepremier, Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.

Bardzo dziękuję społeczności szkolnej za inicjatywę stworzenia tej tablicy. Chociaż to szczególnie bolesna karta w historii szkoły, bez wątpienia pamięć o absolwentach, którzy stracili życie w katyńskich lasach przetrwa wśród kolejnych generacji licealistów – powiedział prezydent Miasta Krakowa Aleksander Miszalski.

Odkrywanie historii w moich czasach było odkrywaniem jej wbrew szkole i oficjalnym narracjom. Zazdroszczę Wam, ze możecie w tych czasach zagłębiać historię nie robiąc tego wbrew komuś, ale ze wsparciem szkoły. Gratuluję tego, że chodzicie do liceum z takimi tradycjami, a odsłaniana dziś tablica świadczy o tym, jaką wagę przywiązujecie do historii. – mówił minister Lech Parell.

To ważny gest pamięci wobec ludzi, którzy stanowili część elity II Rzeczypospolitej. Zostali zamordowani tylko dlatego, że byli Polakami wiernymi swojej Ojczyźnie – mówił podczas uroczystości dyrektor IPN dr hab. Filip Musiał.

Tablicę Pamiątkową odsłonił Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, a jej poświęcenia dokonał o. Jerzy Pająk kapelan organizacji kombatanckich i niepodległościowych, w tym Związku Sybiraków, Rodzin Ofiar Katynia.

W czasie uroczystości Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell odznaczył Medalem Pro Patria dr. Marcina Spórnę – autora tekstów do kilkunastu wystaw muzealnych, badacza historii Polski w XX wieku, w tym Zbrodni Katyńskiej, od wielu lat zgłębiającego losy absolwentów II Liceum (wcześniej III Gimnazjum).

W uroczystości uczestniczyły poczty sztandarowe prezentujące aktualny Sztandar Liceum, historyczny Sztandar Liceum, na który podczas rozpoczęcia nauki w szkole składali przysięgę pomordowani w Katyniu Absolwenci szkoły oraz Sztandar Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich.

Podczas uroczystości dr Marcin Spórna przybliżył sylwetki Absolwentów pomordowanych w Katyniu.

Wiosną 1940 r. NKWD zamordowało z motywów politycznych blisko 22 tys. polskich  obywateli wziętych do niewoli po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. Byli wśród nich oficerowie Wojska Polskiego, policjanci, urzędnicy, uczeni, profesorowie wyższych uczelni, artyści, lekarze, nauczyciele, prawnicy. Stanowili elitę narodu, jego potencjał obronny, intelektualny i twórczy.

Jeńcy ginęli od strzału w tył głowy. Ofiary zostały pogrzebane w zbiorowych, bezimiennych mogiłach w Katyniu, Charkowie oraz Miednoje. Egzekucje trwały od kwietnia do maja 1940 r.

Około 15 tys. ofiar stanowili więźniowie przetrzymywani wcześniej w obozach specjalnych NKWD w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Byli to głównie oficerowie wojska i policjanci. Pozostałe 7 tysięcy, w większości cywilów, osadzono w więzieniach zachodnich obwodów republik Ukraińskiej i Białoruskiej, czyli terenach Wschodniej Polski, włączonych w 1939 r. do Związku Radzieckiego. Dotychczas nie znamy miejsc ich pochówku.

Uroczystość przygotowali: prof. Marcin Spórna: pomysłodawca tablicy, identyfikacja ofiar, współpraca z IPN; prof. Katarzyna Kamizela: przygotowanie uczniów klas 2h i 4h do uroczystości, przyjęcie gości; prof. Agnieszka Trela – Jochymek – chór szkolny; prof. Anna Mrugalska: nagłośnienie, zdjęcia, przygotowanie sceny; prof. Barbara Skawińska: opieka nad pocztami sztandarowymi; prof. Małgorzata Ścibior-Szeremeta i prof. Agata Tatara: obsługa mediów; prof. Marta Kocon – kwiaty; prof. Monika Oleksa – przygotowanie uczniów klasy 1h; wicedyrektorzy Agata Patriak oraz Grzegorz Bobek – koordynacja i organizacja wydarzenia.

Autorem projektu Tablicy Pamiątkowej jest pan Wojciech Mazur.

Zdjęcia: Piotr Wojnarowski – Kancelaria Prezydenta Miasta Krakowa, mł. chor. Mariusz Bieniek – 2 Korpus Polski, prof. Anna Mrugalska, Urszula Grodzka – klasa 4h.

Relacja z wydarzenia w Kronice Krakowskiej (12.11.2025r. godz. 21.30 od 7min.52s.)

Z ogromną dumą informujemy wszystkich Sobieszczaków, że nasz zeszłoroczny absolwent, Wiktor Waligóra, został nominowany do Fryderyków 2025 w dwóch kategoriach: Fonograficzny Debiut Roku oraz Album Roku Pop Alternatywny za płytę „Czekam na świt”. Fryderyk to prestiżowa polska nagroda muzyczna, przyznawana corocznie od 1995 roku przez Związek Producentów Audio-Video za osiągnięcia w rodzimym przemyśle muzycznym.

Serdecznie gratulujemy Wiktorowi i zapraszamy na jego pierwszą solową trasę koncertową, która właśnie się rozpoczyna.

Przedstawiamy sylwetkę absolwenta II LO w Krakowie.

Wczesne lata życia
Urodził się 4 października 1892 r. w Podhajczykach (dzisiejsza Ukraina) w szlacheckiej rodzinie herbu Leliwa. Ukończył III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie w 1911 r., wyróżniając się w naukach humanistycznych.

Edukacja i wojna
Studiował archeologię i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w czasie I wojny światowej, służąc w armii austriackiej, kontynuował naukę na Uniwersytecie Wiedeńskim.

Kariera naukowa
Od 1920 r. pracował jako konserwator zabytków w Małopolsce i na Śląsku. W 1922 r. uzyskał doktorat, a w 1928 habilitację. Jego badania dotyczyły neolitu, epoki brązu i osadnictwa wpływów rzymskich. Prowadził wykopaliska w Złotej, Modlnicy i Jakuszowicach oraz inwentaryzował grodziska na Śląsku.

Popularyzacja nauki
Publikował artykuły i książki, m.in. Sztuka przedhistoryczna Europy. Był członkiem Niemieckiego Instytutu Archeologicznego i aktywnym uczestnikiem kongresów międzynarodowych.

Śmierć i dziedzictwo
Zmarł nagle 21 stycznia 1936 r. w Krakowie. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, pozostaje jedną z najważniejszych postaci polskiej archeologii.

Bardziej szczegółowe informacje można uzyskać pod tym linkiem.

Przygotowanie informacji: klasa 1B.

Z ogromną radością informujemy, że nasz tegoroczny maturzysta, Wiktor Waligóra, właśnie wydał swoją pierwszą solową płytę zatytułowaną „Czekam na świt.”

Latem 2023 roku Wiktor stał się prawdziwym odkryciem na Męskim Graniu, zachwycając publiczność występami w ramach projektu Wodecki Twist oraz z orkiestrą Miuosha. Już we wrześniu, na początku roku szkolnego, zaprezentował swój autorski materiał na festiwalu Great September, który został entuzjastycznie przyjęty przez branżę muzyczną. Młody artysta, dotąd nieznany szerszej publiczności, został uznany przez „Gazetę Wyborczą” za jedną z „wielkich nadziei polskiej muzyki”. Będąc uczniem klasy maturalnej, Wiktor łączył naukę i przygotowania do matury z pracą nad swoją solową płytą, a także współtworzył fenomenalny Projekt WOW. Rok po debiucie i miesiąc po maturze powrócił na trasę Męskiego Grania, tym razem z solowym występem i własnym zespołem, pojawiając się w line-upie zarówno na otwarciu, jak i zakończeniu trasy.

Dziś Wiktor Waligóra jest określany jako jeden z najbardziej obiecujących debiutantów na polskiej scenie muzycznej.

Wiktorze, serdecznie Ci gratulujemy! Dziękujemy za muzykę, którą tworzysz i którą się z nami dzielisz.

Wierzymy, że będziesz inspiracją dla młodszych pokoleń Sobieszczaków, bo udowodniłeś, że wielkie marzenia naprawdę się spełniają.

Ty czekasz na świt, a my na Twoją trasę koncertową.

Józef Lustgarten urodził się 1 listopada 1889 roku w Krakowie. Był jednocześnie Żydem i Polakiem, z początku nazywał się osobą wyznania mojżeszowego i narodowości żydowskiej, jednak później deklarował narodowość polską.
Uczęszczał do III Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie oraz studiował prawo w Krakowie i w Wiedniu, tam w 1913 roku zdał egzamin na dyplomowanego sędziego piłkarskiego. W latach 1906 – 1911 grał na pozycji bramkarza w Cracovii (której nazwy był pomysłodawcą).
Podczas I wojny światowej służył w II Brygadzie Legionów.
Po wojnie rozpoczął ratowanie osłabionych Cracovii i Wisły Kraków. Był współtwórcą statutu PZPN, oraz jego honorowym sekretarzem, a także przewodniczącym Kolegium Sędziowskiego KOZPN. W 1922 roku był selekcjonerem Reprezentacji Polski, 1 października 1922 roku ustalał skład, który wystąpił w meczu przeciwko Jugosławii w Zagrzebiu.
Po wybuchu wojny uciekł na wschód, gdzie został aresztowany i w 1940 roku został zesłany na Syberię, jednak po ataku Niemiec na ZSRR dzięki rekomendacji polskiej ambasady został „mężem zaufania” opiekującym się polskimi obywatelami. W 1943 po zerwaniu stosunków między Rządem w Londynie a Związkiem Radzieckim został ponownie zesłany. Do Polski wrócił dopiero w 1956 roku.
Józef Lustgarten zmarł 22 września 1973 roku w Krakowie.

Szczegółowy życiorys tutaj

Opracował: Jakub Steinder klasa 1D
Opieka: prof. Joanna Pisula

Marek Kubliński urodził się 27 września 1931 roku w Makowie Podhalańskim. Uczęszczał do naszego liceum, gdzie w 1948 r. wraz z Adamem Sirko i Bohdanem Różyckim zainicjowali powstanie konspiracyjnego kółka samokształceniowego.

Autorytetem dla Marka i Bohdana był ojciec Bohdana, rotmistrz Jan Benedykt Różycki, ps. „Busik”. Po jego aresztowaniu, planując m.in. odbić go z więzienia, w lutym 1950 r. Marek i Bohdan kupili pistolet i karabin, których użyli w akcjach rozbrajania milicjantów. Trzecia akcja, która miała miejsce 22 kwietnia pod Wawelem, niestety się nie udała, a absolwenci II LO musieli uciekać przez Planty i Rynek.

Bohdan ukrył się w przypadkowym mieszkaniu przy ul. Kazimierza Wielkiego 36, gdzie osaczony przez milicję zginął około północy. Dzięki pomocy ojca, Marek uciekł z Krakowa, lecz dwa dni później został aresztowany w Rabce. 15 czerwca 1950 r., w wieku 18 lat, skazano go na karę śmierci. Został zabity 4 października 1950 r., prawdopodobnie strzałem katyńskim w tył głowy, na dziedzińcu więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie.

Wyrok został unieważniony 10 stycznia 1992 r., a w rocznicę śmierci Marka, 4 października 1994 r. w budynku naszego liceum została wmurowana tablica poświęcona Markowi i Bohdanowi a
w 1997 r. Rada Miasta Krakowa nadała jednej z ulic nazwę Marka Kublińskiego. W 2010 r. Janusz Majewski (absolwent Sobieskiego) wyreżyserował i nakręcił częściowo autobiograficzny film, pt. „Mała Matura 1947”. W filmie, poza historią głównego bohatera, ucznia pochodzącego ze Lwowa, pokazana jest również historia walki z komunizmem Marka Kublińskiego i Bohdana Rożyckiego.

Opracowanie: Aleksander Lipiec klasa 1A
Zdjęcia:
Tablica – Aleksander Lipiec
Protokół wykonania kary śmierci – „Tygodnik Powszechny”
Portret Marka Kublińskiego – Wikipedia
Opieka: prof. Anna Wierzbicka

Był polskim trębaczem jazzowym i kompozytorem. Urodził się 11 lipca 1942 roku w Rzeszowie i zmarł 29 lipca 2018 roku i Warszawie.

Znany jest szczególnie ze swojej oryginalności i kreatywności.

Inspirację czerpał z wielu różnych źródeł. Fascynowały go malarstwo Vincenta van Gogha i Amadeo Modiglianiego, literatura Jamesa Joyce’a, Franza Kafki, Williama Faulknera. Inspirował się wierszami Wisławy Szymborskiej, często podkreślał podobieństwo procesów twórczych w muzyce do tych literackich.

Więcej tutaj

Urodził się 19 grudnia 1876 r. w miejscowości  Pławowice, położonej około 40 km od Krakowa. W latach 1890-1899 uczęszczał do III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Po maturze Antoni Wilk zapisał się na Uniwersytet Jagielloński, gdzie podjął studia z matematyki i fizyki. Został uhonorowany Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, jednym z najwyższych odznaczeń państwowych II Rzeczpospolitej, za swoje osiągnięcia naukowe, w szczególności za odkrycia komet (Peltier-Wilk listopad 1925, Wilk luty 1930, Wilk marzec 1930, Wilk-Peltier luty 1937). Astronom otrzymał również medale przyznawane odkrywcom nowych komet przez American Society of Pacific. Więcej tutaj

Julian Pagaczewski urodził się 14 stycznia 1874 roku jako syn Juliana i Michaliny z Zarewiczów. Uczęszczał do III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Od 1900 roku przez jedenaście lat pracował jako kustosz w Muzeum Narodowym w Krakowie. Jednocześnie dokształcał się na zagranicznych uczelniach (w Paryżu, Rzymie oraz w Berlinie). Był kierownikiem I Katedry Historii Sztuki UJ. Od 1926 roku był członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1933 stał się jej czynnym członkiem. Kierował Komitetem Gabinetu Rycin PAU i Komisją Historii Sztuki PAU. Więcej o Julianie Pagaczewskim oraz innych sławnych Absolwentach naszego Liceum tutaj

24 września br. w Willi Decjusza odbył się wernisaż wystawy „Światy” autorstwa Jana Jurczaka (matura 2015). Do 22 grudnia prace można oglądać w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,  ul. Ingardena 6 w Krakowie.
O wystawie pisze sam autor:
Piętnaście lat temu grupa rodziców dzieci z autyzmem i młodych terapeutów założyła Polskie Stowarzyszenie Terapii Behawioralnej (PSTB). W ciągu kilku ostatnich lat z pomocy PSTB skorzystało ponad 4500 rodzin, spośród których wiele pochodzi z odległych części kraju. W 2014 r. z inicjatywy Stowarzyszenia otworzone zostały w Krakowie Niepubliczne Szkoły Specjalne UMIEM. Pierwszy i jak do tej pory jedyny tego typu zespół szkół w Polsce.
Z dziećmi spędziłem prawie rok. Odwiedzałem je w szkole, a potem także w ich domach. Zależało mi na tym, by poprzez fotografie opowiedzieć ich historię. Nie udało mi się tego zrobić z uczuciem i ciepłem. Dzieci autystyczne nie są w stanie wyrażać się w znany nam sposób, poprzez znane nam emocje. Dlatego tak trudno jest ich rodzicom i terapeutom. W bliskim człowieku najbardziej przecież chcemy widzieć właśnie ciepło.
Nie chciałem opowiadać o napadach agresji, wykręconych palcach, czy nieumiejętności porozumienia się słowami. Ważniejsze dla mnie było zwrócenie uwagi na ich zatrzymanie się we własnych światach. Chciałem odnaleźć ukryte w nich piękno i pokazać, że nic w nich nie jest zepsute. Są po prostu inne.

Karol Estreicher – historyk sztuki, prozaik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Muzeum UJ zaangażowany w rewindykację zagrabionych w czasie II wojny światowej dóbr kultury, abiturient roku 1925.
Ukończył Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego, a następnie historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Podczas II wojny światowej, po ewakuacji cennych dóbr kultury z Krakowa, zaangażował się w opracowywanie strat kultury polskiej. Dzięki jego wytrwałości i odwadze udało się odzyskać ołtarz Wita Stwosza, zbiory Jagiellońskie oraz obrazy z Muzeum Czartoryskich, m. in. „Damę z Gronostajem” Leonarda da Vinci. Wszystkie te skarby prof. Estreicher sprowadził w 1946 roku do Polski. Odznaczony orderem Polonia Restituta za działalność rewindykacyjną dotyczącą zrabowanych dzieł sztuki w okresie II Wojny Światowej. Więcej informacji tutaj. Biogram przygotowała klasa 1H pod opieką prof. A. Wierzbickiej

Absolwentem marca wybrany został Bohdan Hipolit Małachowski, działacz i popularyzator turystyki, abiturient Gimnazjum Sobieskiego w roku 1920. Pasją, a także największym obszarem aktywności zawodowej była dla Małachowskiego turystyka, szczególnie cenił sobie góry. Pracował jako redaktor czasopism krajoznawczych, był zaangażowany w tworzenie od podstaw i wspieranie stowarzyszeń związanych turystyką górską. Więcej informacji tutaj. Biogram przygotowała klasa 1e pod opieką prof. K. Prałat.

25-03-2017 Grupa uczennic naszej szkoły pod opieką prof. Małgorzaty Sobolewskiej obejrzała pokaz mody ekologicznej stworzonej z materiałów recyklingowych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju „Bez odpadów – No waste show”. Pokaz odbył się w ramach największej imprezy modowej w Krakowie Cracow Fashion Show 2017. Podczas CFS 2017 jedną z projektantek mody prezentującą swoją kolekcję była nasza absolwentka (klasa 3e, 2014) Olivia Nowicka. Bardzo dziękujemy Krakowskim Szkołom Artystycznym za zaproszenie na pokaz!